#Artykuły

Czuję, mówię i myślę o sobie

Czy mówimy o wszystkich niepokojących objawach u lekarza? Jak przygotować się do wizyty, czego możemy oczekiwać, czy o kobiecych sprawach można rozmawiać tylko z ginekologiem?

W naszym społeczeństwie wciąż krąży wiele pytań związanych z kobiecością i cyklem miesiączkowym. Często nie mamy odwagi zapytać o pewne rzeczy ginekologa ani lekarza pierwszego kontaktu. A warto! Poniżej znajdziecie odpowiedzi na kilka najważniejszych pytań dotyczących kobiecych spraw.

O co lekarz ginekolog będzie pytał podczas wizyty?

Wizyta u ginekologa to nie tylko ocena narządów rodnych – bardzo ważny jest również wywiad lekarski, czyli ginekologiczna historia pacjentki. Lekarz zapyta przede wszystkim o czas wystąpienia pierwszej miesiączki i o datę ostatniej. Dopyta o regularność i przebieg miesiączek (obfitość, długość, dolegliwości bólowe) czy występowanie wydzieliny z pochwy. Będzie też pytał o przebyte ciąże i poronienia oraz choroby i zabiegi ginekologiczne. Jeżeli idziemy do danego lekarza po raz pierwszy warto mieć przy sobie ewentualne wyniki badań i karty wypisowe.1

Czy ginekolog bada piersi?

Tak. Częścią badania ginekologicznego jest również badanie piersi, jednak nie zawsze jest wykonywane podczas każdej wizyty. Co roku warto też wykonać USG piersi w celu wykrycia ewentualnych niewyczuwalnych w badaniu zmian. Rak piersi jest numerem jeden, jeśli chodzi o nowotwory kobiece, więc lekarz nie powinien odmówić pacjentce takiego badania.2

Czy dziewica może mieć wykonaną cytologię?

Tak, gdyż lekarze mają do dyspozycji specjalne, bardzo wąskie wzierniki i przystosowane szczotki do cytologii, dzięki czemu pobranie materiału jest możliwe. Pamiętajmy, że dziewica również może zachorować na nowotwór, w tym raka szyjki macicy. Regularnie wykonywana cytologia umożliwia wykrycie groźnych zmian na tyle wcześnie, że możliwe jest ich skuteczne leczenie.2

Czy podczas okresu można zajść w ciążę?

Miesiączka to czas, w którym ryzyko zajścia w ciążę jest bardzo niewielkie. Trzeba jednak pamiętać, że nie zawsze owulacja występuje dokładnie w połowie cyklu, więc zapłodnienie jest możliwe podczas całego cyklu, także w czasie miesiączki.2

Czy stosunek przerywany chroni przed ciążą?

Stosunek przerywany nie jest zaliczany do metod antykoncepcji i jest jedną z głównych przyczyn nieplanowanej ciąży. Kiedy mężczyzna dopiero rozpoczyna swoje życie seksualne i jest niedoświadczony, bardzo często trudno wyczuć tę właściwą chwilę. Jest to więc metoda nieskuteczna i obarczona wysokim ryzykiem nieplanowanej ciąży. Może prowadzić również do nerwic seksualnych.2

Czy każda kobieta może brać pigułki hormonalne?

Hormonalne tabletki antykoncepcyjne są dobrze tolerowane przez większość kobiet, jednak jak wszystkie leki, mają one swoje przeciwskazania. Należą do nich m.in.: przebyta lub czynna zakrzepica, cukrzyca ze zmianami naczyniowymi, wysokie nadciśnienie tętnicze, palenie > 15 papierosów na dobę.3 W przypadku niektórych będzie to także otyłość, migrenowe bóle głowy czy zaburzenia czynności wątroby.4 Dlatego wybierając metodę antykoncepcji, szczególnie hormonalnej, należy skonsultować się z lekarzem.

Czy zespół napicia przedmiesiączkowego (PMS) to choroba?

Tak, PMS jest umieszczony w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 w rozdziale niezapalne choroby żeńskiego układu rozrodczego.5

Kryteria rozpoznania zespołu napięcia przedmiesiączkowego zostały dokładnie ustalone w 2000 roku. Objawy PMS od objawów zwykle występujących przed miesiączką odróżnia to, że powodują znaczne upośledzenie codziennej aktywności.6

Czy objawem PMS jest tylko nadmierna drażliwość występująca przed miesiączką?

Z zespołem napięcia przedmiesiączkowego może być powiązanych nawet ok. 200 różnych objawów. Występują one regularnie w drugiej fazie cyklu miesiączkowego i ustępują z chwilą pojawienia się miesiączki. PMS pojawia się w okresie dojrzewania i towarzyszy kobiecie do okresu przekwitania. Objawy zespołu najbardziej odczuwalne są w wieku 25-35 lat.6 Najczęstsze z nich to: wzdęcia, bóle pleców, ból i obrzęk piersi, bóle głowy, bóle mięśni, przyrost masy ciała, zmiany zainteresowań seksualnych, zmęczenie, senność lub bezsenność, objadanie się, złość, rozdrażnienie, poczucie niepewności, płaczliwość, obniżenie poczucia wartości, nastrój depresyjny, problemy z pamięcią, wahania nastroju.7

Czy PMS można leczyć?

Tak. W terapii PMS zaleca się podejście obejmujące metody farmakologiczne, psychologiczne oraz modyfikacje stylu życia. W standardowej terapii stosuje się preparaty hormonalne i przeciwdepresyjne. Pomocna jest też terapia komplementarna, obejmująca m.in. wyciągi roślinne takie jak wyciąg z niepokalanka mnisiego, miłorzębu japońskiego, melisy, czy oleju z wiesiołka oraz witaminę B6, magnez, wapń z witaminą D. Spośród preparatów roślinnych w leczeniu objawów PMS, najwięcej dowodów z randomizowanych, podwójnie zaślepionych badań klinicznych przemawia za skutecznością wyciągu z niepokalanka mnisiego7,8. Wykazano, że przyczynia się on m.in. do: zmniejszenia niepokoju, nerwowości, wahań nastroju, bólu i uczucia napięcia w piersiach, bólu głowy oraz obrzęków. Ponad 90% kobiet po trzech miesiącach stosowania wyciągu z niepokalanka zaobserwowało zmniejszenie lub ustąpienie objawów PMS.9

To tylko niektóre z pytań, które dla wielu są zbyt wstydliwe, aby je zadać lub po prostu kobiety przyjmują za pewnik, że tak musi być. Lekarz to osoba, która powinna rozwiać wszelkie obawy powiązane ze stanem naszego zdrowia, dlatego nie dajmy się zwodzić odpowiedziami „taka Pani uroda”. Jeżeli jakieś objawy nas niepokoją lub są szczególnie uciążliwe, warto rozmawiać i dopytywać ginekologa lub lekarza pierwszego kontaktu, tak aby pozbyć się wątpliwości. Jeśli jednak decydujemy się szukać informacji w Internecie, pamiętajmy, że każdy organizm jest inny, objawy różnych chorób bywają podobne, a leki nie na każdego będą działać tak samo. Wybierajmy strony, które zawierają sprawdzone informacje, artykuły oraz odpowiedzi pisane przez specjalistów, a nie przypadkowe osoby na różnego rodzaju forach. Warto również pamiętać, że obecnie wiele placówek oferuje konsultacje telefoniczne, podczas których łatwiej może być przełamać opór do zadania trudnych lub wstydliwych pytań.

  1. https://www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/artykulyprzegladowe/139645,dokladna-i-efektywna-ocena-miesiaczkowania, dostęp 23.03.2022
  2. https://parenting.pl/wiele-polek-wstydzi-sie-o-to-pytac-ginekolog-wskazuje-winnych, dostęp 23.03.2022
  3. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące wskazań i bezpieczeństwa stosowania antykoncepcji hormonalnej oraz wewnątrzmacicznej, Ginekol Pol. 2014, 85, 234-239
  4. https://indeks.mp.pl/leki/desc.php?id=3683, dostęp 23.03.2022
  5. ICD-10, Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych, Rewizja dziesiąta, Wydanie 2008, World Health Organization 2009
  6. Krawczyk W, Rudnicka-Drożak E: Zespół napięcia przedmiesiączkowego, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2011, 17, 3, 145-147
  7. Kaunitz AM, Rowe EL, Schnare SM: Managing Premenstrual Symptoms– A Quick Reference Guide for Clinicians June 2008
  8. Royal College of Obstericians & Gynaecologist, Management of Premenstrual Syndrome, Green-top Guideline No. 48 November 2016
  9. Loch EG, Selle H, Boblitz N: Treatment of Premenstrual Syndrome with a Phytopharmaceutical Formulation Containing Vitex agnus castus, Journal of women’s health & gender-based medicine 2000, 9, 3, 315-20